ناوەندی کوردستان بۆ یاسای نێودەوڵەتی ناوەندێکی ناحکومی، ناسیاسیی، ناحیزبى سەربەخۆی قازانج نەویستە. تایبەتە بە لێکۆڵینەوە و بنکۆڵکاری یاسا نێودەوڵەتییەکان لە هەمبەر مافی پێکهاتەکانی کوردستان و دۆزی کوردستان، هەروەها پاراستن و پێشخستن و چەسپاندنی بنەما گشتییەکانی مافەکانی مرۆڤ و یاسای مرۆیی نێودەوڵەتی و یاسای تاوانی نێودەوڵەتی لە کوردستان..

ئەم ناوەند بە دیدێکی مرۆییەوە لە ڕەوت و پرسەکانی یاسای نێودەوڵەتی دەڕوانێت و دەزانێت پەیوەندییەکی پتەو و حاشاهەڵنەگر لە نێوان بەشێک لە کێشەکانی خەڵکی کوردستان و یاسای نێودەوڵەتیدا هەیە. دەشزانێت ئاست و ڕێژەی پەیوەندییەکە ئاڵۆز و تێکئاڵاوە.
لە سێ گرنگترین ڕێکەوتنامەى سەدەی بیستەم (سایکس-پیکۆ، سیڤەر، لۆزان)دا سەرباری پێدانی مافی دەنگدان و هەڵبژاردن و ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی لەوەی دووەمیاندا بە بەشێک لە ناوچە کوردنشینەکان، بەتایبەتی ئەوانەی ویلایەتی موسڵی سەردەمی ئیمپراتۆریای عوسمانی، لەوەی یەکەم و سێیەمیاندا ڕێککەوتنی زلهێزەکانی ئەوکات لە نێوان خۆیاندا و دواتریش لەگەڵ دەوڵەتی تورکیای میراتگری ئیمپراتۆریای عوسمانیدا بە شێوەیەکی تر و دوور لە خواستەکانی کورد، کورد کرایەوە بە پاشکۆ و ستاتۆسی کوردستان بەم شێوەیەی ئێستای کە بەسەر چەندان دەوڵەتدا دابەش کراوە، چەسپێنرا.
لە مێژووی هاوچەرخدا بنەما گشتییەکانی یاسای نێودەوڵەتیی مافی مرۆڤ و یاسای مرۆیی نێودەوڵەتیی و یاسای تاوانی نێودەوڵەتیی لە زۆر شوێنکاتی جیاوازدا بەرامبەر بە خەڵکی کوردستان پێشێل کراون. لە جینۆساید و شاڵاوی ئەنفال و بەکارهێنانی چەکی کیمیایی، هەتا زەبروزەنگ و لێسەندنەوەی مافی هاوڵاتیبوون و ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی لە دژیان، سڕینەوەی کەلتووری و قەدەغەکردنی زمان و بۆنە نەتەوەییەکان، بێبەشکردن لە ماف و ئازادییە مەدەنی و سیاسییەکان، ماف و ئازادییە ئابووری و کۆمەڵایەتی و کەلتوورییەکان، بۆردومانکردن، سەرهەڵدان و پەلاماری داعش، جینۆسایدی ئێزدییەکان و تاوانی جەنگ و تاوانی دژە مرۆڤایەتی بەرامبەر کەمینەکانی تر. ئەمانە و چەندان هۆکاری تر، وەک پێویستییەکانی چەسپاندنی ماف و ئازادییە بنەڕەتییەکانی وەک ئازادی دەربڕین، بەشداریی سیاسی، مافی ژنان و منداڵان و ئازادییەکانی تر لە ناوخۆی کۆمەڵگەدا، خوازیاری دامەزراندنی ناوەندێکی ئەکادیمیی کوردی-ئەڵمانیی لەم جۆرە بوون بۆ یاسای نێودەوڵەتی.

ناوەندی کوردستان بۆ یاسای نێودەوڵەتی لەبەر ڕۆشنایی بنەما گشتییەکانی یاسای نێودەوڵەتی، بەتایبەت یاسای نێودەوڵەتیی مافی مرۆڤ و یاسای مرۆیی نێودەوڵەتیی و یاسای تاوانی نێودەوڵەتیی کار بۆ بەدیهێنانی ئامانجەکانی لە کوردستاندا دەکات، کە بریتیین لە:

یەکەم:
پاراستن و پێشخستن و چەسپاندنی مافەکانی مرۆڤ بە لەبەرچاوگرتنی جاڕنامەی گەردوونیی مافەکانی مرۆڤ، پەیماننامەی تایبەت بە مافە مەدەنیی و سیاسییەکان، پەیماننامەی مافە ئابووریی و کۆمەڵایەتیی و فەرهەنگییەکان، پەیماننامەکانی مافی ژنان و منداڵان و کەمئەندامان، پەیماننامەکانی دژی ئەشکەنجەدان و بێسەروشوێنکردنی زۆرەملێ و هەڵاوێردى ڕەگەزیی، پەیماننامەی پاراستنی کەمینە نەتەوەیی و ئایینیی و مەزهەبییەکان.

دووەم:
جێبەجێکردنی بنەما گشتییەکانی یاسای مرۆیی نێودەوڵەتیی لە کاتی ململانێ و پێکدادانی چەکداریی، ئەوەش بە ڕەچاوکردنی پەیماننامەکانی ژنێڤ و پەیماننامەی پاراستنی شوێنەوارە کەلتوورییەکان و پەیماننامەی تایبەت بە چەکی کیمیایی و بایۆلۆژیی و چەکە قەدەغەکراوەکانی تر و پرۆتۆکۆلە زیادکراوەکانیان.

سێیەم:
دەرفەتسازیی دادپەروەرانە بۆ قوربانییان و تۆمەتبارانی تاوانە نێودەوڵەتییەکان، سا ئەمەش لە ژێر ڕۆشنایی یاسای تاوانی نێودەوڵەتیی، جا بە ڕەچاوکردنی بنەڕەتنامەى ڕۆمای تایبەت بە دادگای تاوانی نێودەوڵەتیی پەیوەست بە تاوانەکانى جینۆساید و جەنگ و تاوانەکانى دژەمرۆڤایەتیی و شەڕەنگێزیی.